Ιστορικών καιΓεωγραφικών Περιπλανήσεων Συνέχεια στην Καπνούπολη Καβάλα

ΟΙ ΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΚΑΠΝΕΡΓΑΤΏΝ:
Aπό το 1850 η Καβάλα ήταν στον δρόμο της ανάδειξης ως το μεγαλύτερο κέντρο επεξεργασίας  Καπνού των Βαλκανίων.Την εμπορία διακινούν οι Μπέηδες που αγοράζουν,από τους παραγωγούς και συνεργάζονται με τους Εβραίους της Θεσσαλονίκης,αντιπροσώπους των μεγάλων εμπορικών οίκων και των κρατικών μονοπωλίων Γαλλίας και Αυστρίας .Οι περισσότερες Καπναποθήκες συγκεντρώνονται στην παραλιακή περιοχή του Αη Γιάννη........
Στα επόμενα 70 χρόνια ο καπνός και οι καπνεργάτες είναι άρρηκτα δεμένοι με την ιστορία της πόλης μας.
Η ΠΡΩΤΗ ΑΠΕΡΓΙΑ:
Το 1896 γίνεται η πρώτη απεργία και το ημερομίσθιο αυξάνεται .Το 1903 ξέσπασαν αυθόρμητες απεργίες  των Καπνεργατών της Δράμας,της Καβάλας,της Ξάνθης και των γύρω περιοχών.Σημειώθηκαν άγριες διαδηλώσεις,επιθέσεις σε Καπναποθήκες και συμπλοκές με την Αστυνομία του Οθωμανικού κράτους,κάτι που αποτελούσε μόνιμο σχεδόν  φαινόμενο σε ΟΛΕΣ σχεδόν τις  κινητοποιήσεις των καπνεργατών των περιοχών αυτών την εποχή αυτή!.
Λίγο μετά την επανάσταση των Νεότουρκων(1908)
ιδρύεται το πρώτο καπνεργατικό σωματείο,η "Ευδαιμονία"που πετυχαίνει μείωση του ωραρίου από(12)- δώδεκα ώρες, σε(9)- εννιά, και αύξηση του μεροκάματου!
Το 1910 ξέσπασε  μια ακόμα Καπνεργατική  απεργία στην καβάλα,η οποία επεκτάθηκε γρήγορα στη Δράμα,το Βόλο,στις Σέρρες,στη Θεσ/νίκη,ΔΕΝ απήργησαν όμως μόνον οι Καπνεργάτες των πόλεων  αυτών,α λ λ ά και μια σειρά άλλοι κλάδοι,σε ένδειξη συμπαράστασης.Η απεργία αυτή,δηλαδή,πήρε το χαρακτήρα μιας αυθόρμητης Πανελλαδικής ΑΠΕΡΓΙΑΣ.
Στην Καβάλα και στο Βόλο οι Καπνεργάτες πέταξαν αρκετά δέματα καπνού( που προορίζονταν  για φόρτωση και μεταφορά στο Εξωτερικό )στη Θάλασσα.Στις δυο αυτές πόλεις,αλλά και στη Θεσσαλονίκη,σημειώθηκαν  και συγκρούσεις!!!....
Τον Μάη του 1913 ξέσπασε και πάλι απεργία Καπνεργατών στη Θεσσαλονίκη,η οποία επεκτάθηκε στις Σέρρες και στην Καβάλα.....
Το 1914,γιορτάστηκε η Εργατική Πρωτομαγιά με Απεργίες και διαδηλώσεις.Η Αστυνομία κατάσχεσε προκηρύξεις στην Θεσσαλονίκη και στην Καβάλα και προχώρησε σε συλλήψεις και απαγόρευσε κάθε συγκέντρωση.Η Φεντερασιον ήταν ο οργανωτής των εκδηλώσεων.Αλλεπάλληλες λοιπόν απεργίες κατά τα έτη 1913-14 στη Θεσσαλονίκη και Καβάλα,με αποκορύφωμα την νέα εργατική αναταραχή στη πόλη μας το Καλοκαίρι του 1914,όπου 3.000-περίπου άνεργοι  και πεινασμένοι εργάτες διαδήλωσαν μπροστά στο κτίριο  της Διοίκησης της Πόλης , και έσπασαν τα τζάμια  του κτιρίου,κάτι που επανέλαβαν αργότερα και στο Δημαρχείο!!!!...
Ο Στρατός που κινήθηκε  εναντίον τους,  πυροβόλησε στο ψαχνό και 14 διαδηλωτές έπεσαν νεκροί .Σε ένδειξη αλληλεγγύης,απήργησαν οι Καπνεργάτες της Ξάνθης!...
ΚΑΠΝΕΡΓΑΤΩΝ ΣΥΝΕΧΕΙΑ....
Μετά την εκδίωξη του βουλγάρικου στρατού το 1918,η ανάπτυξη της Καβάλας είναι αλματώδης!Οι πρόσφυγες απ'τη Μικρά Ασία και Ανατολ.Θράκη, διπλασιάζουν τον πληθυσμό της.Οι εταιρείες Καπνού που ξεπερνούν τις 50,διαθέτουν πάνω από 160 Καπναποθήκες και απασχολούν περί τους 14.000 εργάτες,δηλαδή τούς μισούς Καπνεργάτες της Ελλάδας.Οι καπνεργάτες οργανώνονται σε δύο σωματεία,την Καπνεργατική Ένωση Καβάλας(Κ. Ε. Κ.)και την Πρόοδο....
Το 1926,το Ταμείο Ασφάλισης Καπνεργατών(Τ.Α.Κ.) αποφασίζει την κατοχύρωση του επαγγέλματος των ΚΑΠΝΕΡΓΑΤΩΝ,την Υγειονομική τους Περίθαλψη και την επιδότηση των Ανέργων!Οι Καπνεργάτες έχουν δύο εκπολιτιστικούς συλλόγους,τον "Αισχύλο" και τον "Εργατικό Αστέρα"και εκδίδουν τις σατιρικές Εφημερίδες"Κύμα" και "Ζιζάνιο"!!!......
Η ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ του 1929.
Η κρίση λοιπόν πλήττει την πόλη.Το μεροκάματο μειώνεται στις 27 δρχ.για τις γυναίκες και στις 50 δρχ.για τους άνδρες.Χαρακτηριστικό το παράδειγμα με τον αντίκτυπο της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης του 1929 που ξέσπασε και στην Ελλάδα δυο χρόνια αργότερα.Το 1931 τα καπνά μένουν απούλητα,σαπίζουν στα σπίτια των Παραγωγών.Αυτό επαναλαμβάνεται για  δυο  χρόνια ακόμα.Πολλά Καπνομάγαζα κλείνουν,χρεοκοπούν,και οι εργάτες μένουν άνεργοι.Η οικονομία της χώρας παραλύει.Η χρυσή εποχή του Καπνού πέρασε.Το Κράτος ανέλαβε να εξαγοράσει σε χαμηλές τιμές ορισμένη ποσότητα Καπνών,ενώ άλλα κάηκαν.....
Η ΑΛΛΑΓΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΊΑΣ ΤΟΥ ΚΑΠΝΟΥ σε (ΤΟΓΚΑ)και Η ΕΞΟΔΟΣ ΤΩΝ ΑΝΤΡΩΝ ΚΑΠΝΕΡΓΑΤΩΝ ΑΠΟ ΤΟ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ......
Το 1933,οι Καπνέμποροι εισάγουν την απλή επεξεργασία,την "τόγκα",για την οποία οι Γυναίκες(καπνεργάτριες)επαρκούν!......Οι άντρες
Καπνεργάτες Απολύονται!!!.Με πολυήμερες καταλήψεις οι καπνεργάτες πετυχαίνουν ισότιμη συμμετοχή των αντρών στην "τόγκα"και κατοχύρωση του επαγγέλματός τους.Το 1953 οι Καπνέμποροι πετυχαίνουν να ψηφιστεί από τη Βουλή ή 'Άρση της Κατοχύρωσης του Καπνεργατικού επαγγέλματος και η έξοδος των αντρών από αυτό.........
ΖΩΝΤΑΝΑ ΟΜΩΣ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ  ΤΑ ΜΝΗΜΕΙΑ ΠΟΥ ΦΑΝΕΡΩΝΟΥΝ ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΚΑΙ ΙΔΕΟΛΟΓΙΚΟ ΠΡΟΦΙΛ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ: 
Επί των ημερών του Λευτέρη Αθανασιάδη, Αιρετού Δημάρχου  της πόλης μας και με την παρότρυνση και συμβολή  του αείμνηστου πλέον Καπνεργάτη-συγγραφέα Γιώργου Πέγιου ,πραγματοποιήθηκαν σοβαρά βήματα για τη διατήρηση του ιστορικού και ιδεολογικού προφίλ της Καβάλας, με την μετονομασία αφενός της Μικρής Κεντρικής Πλατείας κοντά στο Δημαρχείο σε πλατεία ΚΑΠΝΕΡΓΑΤΗ που στο κέντρο της οποίας αφετέρου και σε περίοπτη θέση αυτής, στήθηκε "ΜΝΗΜΕΙΟ"άγαλμα στη Μνήμη των Εκτελεσθέντων κατά  την Κατοχή Καβαλιωτών Καπνεργατών,στη βάση του οποίου, φιγουράρουν ΟΛΑ τα ονόματα των νεκρών αυτών συνδικαλιστών με δεύτερο σε αλφαβητική σειρά, το όνομα του Θείου μου(αδελφού του πατέρα μου) Χρ.Ζησάκη....Αιωνία τους η Μνήμη!!!
Το οποίο μνημείο φιλοτέχνησε, ο αείμνηστος πλέον,  καταξιωμένος καλλιτέχνης Δημήτρης Αρμακόλας.....
 Καθώς επίσης και στα πρώην γραφεία και καπναποθήκες του Ε.Ο.Κ.-ΚΑΒΑΛΑΣ Εθνικού Οργανισμού Καπνού Καβάλας,εγκαταστάθηκε και λειτουργεί με μεγάλη επιτυχία και  αθρόα την προσέλευση  πολλών ενδιαφερομένων ξένων επισκεπτών, τουριστών και όχι μόνο,  το ΜΟΥΣΕΙΟ ΚΑΠΝΟΥ ΚΑΒΑΛΑΣ!!!....
Αξίζουν λοιπόν έπαινοι και συγχαρητήρια  σε όλους τους  πρωτεργάτες αυτών των εξαιρετικών από κάθε πλευρά πρωτοβουλιών!........
Υ/Γ:Η περιπλάνησή  μας θα συνεχιστεί και σε επόμενα άρθρα με σχετικές αναρτήσεις ...
Πηγή"Πρωινή"Καβάλας
Διασκευή-Ανάρτηση
Χ Σ ΖΗΣΑΚΗΣ(grafeas pezikou)
Καβάλα 5 Φλεβάρη 2010
http://thema-xronou.blogspot.com